Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và uy tín

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và uy tín là một phần quan trọng của hệ thống pháp luật, đảm bảo rằng mọi công dân được bảo vệ khỏi những hành vi gây tổn thương đến các giá trị quý báu này. Trong bối cảnh này, bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm và uy tín bị xâm phạm không chỉ là một quyền của người bị hại mà còn là một phần quan trọng của sự công bằng và tôn trọng đối với nhân thân của mỗi cá nhân. Do đó, hãy cùng Thủ tục pháp luật tìm hiểu về các quy định này.Bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, và uy tín bị xâm phạm Bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, và uy tín bị xâm phạm là một quyền quan trọng được Hiến pháp 2013 bảo đảm cho công dân. Quyền này đại diện cho tính nhân thân và tôn kính của mỗi cá nhân, và nó được thể hiện qua nhiều quy định trong pháp luật Việt Nam.Hiến pháp 2013 đã thể hiện điều này một cách rõ ràng: "Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khảo, danh dự, nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất cứ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm."Bên cạnh đó, Bộ luật dân sự 2015 cũng đã đưa ra các quy định cụ thể về bảo vệ danh dự, nhân phẩm và uy tín cá nhân:Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.Cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình.Thông tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng phải được gỡ bỏ hoặc cải chính.Trong trường hợp không xác định được người đã đưa tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình, người bị đưa tin có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố thông tin đó là không đúng.Cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm, uy tín còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại.Những quy định này đảm bảo rằng công dân được bảo vệ khỏi các hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm và uy tín cá nhân, và họ có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại khi quyền này bị vi phạm. Điều này thể hiện sự quan trọng của việc duy trì và bảo vệ phẩm giá của mỗi người trong xã hội.Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm?Dựa vào các quy định của Bộ luật Dân sự 2015, trách nhiệm bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, và uy tín bị xâm phạm được xác định như sau:Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải chịu trách nhiệm bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật Dân sự 2015 và các luật khác có liên quan quy định khác.Tuy nhiên, người gây thiệt hại sẽ không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.Điều này có nghĩa là người gây thiệt hại do vi phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường, trừ khi có các điều kiện đặc biệt như sự kiện bất khả kháng hoặc khi bên bị thiệt hại tự gây ra thiệt hại. Quy định này nhấn mạnh tính công bằng trong việc xác định trách nhiệm và bồi thường thiệt hại trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, và uy tín bị ảnh hưởng.Mức bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm uy định theo Điều 592 của Bộ luật Dân sự 2015 và Nghị quyết 02/2022/NQ-HĐTP như sau:Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại, bao gồm chi phí cần thiết cho việc thu hồi, xóa bỏ vật phẩm, ấn phẩm, dữ liệu có nội dung xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người bị thiệt hại; chi phí cho việc thu thập tài liệu, chứng cứ chứng minh danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm; tiền tàu, xe đi lại, thuê nhà trọ (nếu có) theo giá trung bình ở địa phương nơi người bị thiệt hại chi trả để yêu cầu cơ quan chức năng xác minh sự việc, cải chính trên các phương tiện thông tin đại chúng; chi phí tổ chức xin lỗi, cải chính công khai tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc của người bị thiệt hại và các chi phí thực tế, cần thiết khác để hạn chế, khắc phục thiệt hại (nếu có).Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút được xác định như sau: a) Trước khi danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm, người bị xâm phạm có thu nhập thực tế nhưng do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm mà người bị xâm phạm phải thực hiện những công việc để hạn chế, khắc phục thiệt hại nên khoản thu nhập thực tế của họ bị mất hoặc bị giảm sút, thì họ được bồi thường khoản thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút đó; b) Việc xác định thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị xâm phạm được thực hiện theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 7 Nghị quyết 02/2022/NQ-HĐTP.Mức bồi thường tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.Hiện nay, mức lương cơ sở là 1.490.000 VNĐ, do đó mức bồi thường tối đa không quá 14.900.000 VNĐ cho mỗi trường hợp xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khácThời hạn hưởng bồi thường được quy định như sauTrường hợp người bị thiệt hại mất hoàn toàn khả năng lao động, người bị thiệt hại sẽ được hưởng bồi thường từ thời điểm mất hoàn toàn khả năng lao động cho đến khi qua đời, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.Trường hợp người bị thiệt hại qua đời, những người mà người này có nghĩa vụ cấp dưỡng khi còn sống sẽ được hưởng tiền cấp dưỡng từ thời điểm người có tính mạng bị xâm phạm chết trong thời hạn:Người chưa thành niên hoặc đã thành thai là con của người chết và còn sống sau khi sinh ra được hưởng tiền cấp dưỡng cho đến khi đủ 18 tuổi; trừ trường hợp người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi đã tham gia lao động và có thu nhập đủ nuôi sống bản thân;Người chưa thành niên nhưng không có khả năng lao động được hưởng tiền cấp dưỡng cho đến khi chết.Đối với con đã thành thai của người chết, tiền cấp dưỡng được tính từ thời điểm người này sinh ra và còn sống.Kết luậnTrong tình hình mà danh dự, nhân phẩm, và uy tín của cá nhân đang dần trở nên quan trọng hơn bao giờ hết trong xã hội, việc bảo vệ và bồi thường thiệt hại do xâm phạm các giá trị này là một nhiệm vụ quan trọng của pháp luật. Quyền này thể hiện sự tôn trọng đối với tính nhân thân và quyền tự do của mỗi người, đồng thời cũng đảm bảo rằng người dân có thể sống trong một xã hội văn minh và công bằng.