Thời hiệu để người thừa kế khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế

Thời điểm mở thừa kế có vai trò vô cùng quan trọng trong việc quản lý và giải quyết di sản của người qua đời. Nó không chỉ xác định khi tài sản của người đó chết hoặc được Tòa án tuyên bố là đã qua đời mà còn đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định người được thừa kế, thời hiệu khởi kiện và pháp luật áp dụng cho việc giải quyết tranh chấp thừa kế. Điều này đặc biệt quan trọng trong quá trình bảo vệ quyền và lợi ích của người thừa kế và đảm bảo tính công bằng trong xử lý các vụ án liên quan đến thừa kế. hãy cùng Thủ tục pháp luật tìm hiểu vấn đề tài qua bài viết sau.Thời điểm mở thừa kếThời điểm mở thừa kế có vai trò quan trọng trong việc quản lý và xử lý di sản của người qua đời, cũng như trong quá trình giải quyết các vụ án liên quan đến thừa kế. Thời điểm này xác định khi nào tài sản của người đó chết hoặc khi Tòa án tuyên bố rằng họ đã qua đời. Xác định đúng thời điểm mở thừa kế là cực kỳ quan trọng để xác định người được thừa kế, xác định thời hiệu khởi kiện, và xác định pháp luật áp dụng để giải quyết mọi tranh chấp về thừa kế.Theo quy định của Điều 184 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 và khoản 2 của Điều 149 Bộ luật Dân sự năm 2015, Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu khởi kiện khi có yêu cầu từ một trong các bên liên quan và yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án hoặc quyết định giải quyết vụ án.Nếu không có yêu cầu về thời hiệu khởi kiện hoặc nếu yêu cầu không tuân theo quy định của pháp luật, Tòa án vẫn tiếp tục xem xét và giải quyết vụ án. Trong trường hợp đương sự yêu cầu áp dụng thời hiệu khởi kiện theo đúng quy định, thì việc xác định thời điểm mở thừa kế (thời điểm bắt đầu thời hiệu khởi kiện) và ngày khởi kiện là quan trọng để xác định liệu thời hiệu khởi kiện còn tồn tại hay đã kết thúc. Điều này đặc biệt quan trọng khi áp dụng quy định về thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện, các quy định về sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan và quy định về việc bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án trong Bộ luật Dân sự.Tuy nhiên, đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 10/9/1990, căn cứ theo quy định của Pháp lệnh thừa kế 1990, đối với các việc thừa kế mở “trước này ban hành Pháp lệnh này” thì thời hạn được tính từ ngày công bố pháp lệnh. Theo đó, Pháp lệnh thừa kế 1990 được ban hành ngày 30/8/1990 và được công bố ngày 30/8/1990. Do vậy, đối với trường hợp mở thừa kế trước ngày 30/8/1990 thì thời điểm bắt đầu không phải ngày mở thừa kế mà từ ngày mà Pháp lệnh được công bố, tức ngày 10/9/1990.Thời hiệu để người thừa kế khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế là bao lâu?Theo Điều 623 của Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản thừa kế có quy định như sau:Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản và 10 năm đối với động sản, tính từ thời điểm mở thừa kế. Sau khi hết thời hạn này, di sản sẽ thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.Trường hợp không có người thừa kế nào đang quản lý di sản thừa kế, di sản sẽ được giải quyết theo quy định sau đây: a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật Dân sự 2015. b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a.Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.Tổng hợp lại, thời hiệu để người thừa kế khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế phụ thuộc vào loại tài sản (bất động sản hay động sản) và được quy định cụ thể như trên. Thời hiệu này có vai trò quan trọng trong việc xác định quyền và lợi ích của người thừa kế, đồng thời cũng tạo ra một khung thời gian cố định cho việc bảo vệ quyền thừa kế và giải quyết tranh chấp thừa kế.Trong trường hợp nào di sản thừa kế sẽ bị hạn chế phân chia?Theo Điều 661 của Bộ luật Dân sự 2015, di sản thừa kế có thể bị hạn chế phân chia trong hai trường hợp cụ thể như sau:Theo ý chí của người lập di chúc hoặc thỏa thuận của tất cả những người thừa kế: Di sản chỉ được phân chia sau một thời hạn nhất định mà người lập di chúc hoặc tất cả người thừa kế đã thỏa thuận. Di sản này chỉ sẽ được chia khi thời hạn đó đã hết.Trong trường hợp việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình: Trường hợp này, bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà những người thừa kế được hưởng, nhưng việc chia di sản đã bị trì hoãn trong một thời hạn nhất định. Thời hạn ban đầu này không vượt quá 03 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Nếu sau hết thời hạn 03 năm mà bên còn sống chứng minh được việc chia di sản vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của gia đình, họ có quyền yêu cầu Tòa án gia hạn một lần, nhưng thời hạn gia hạn cũng không quá 03 năm.Những quy định này nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của người thừa kế cũng như đảm bảo rằng việc chia di sản sẽ không gây khó khăn không cần thiết cho họ.Kết luậnTrong bất kỳ hệ thống pháp lý nào, thời hiệu là một phần quan trọng để đảm bảo sự công bằng và hiệu quả trong việc giải quyết tranh chấp thừa kế. Quy định rõ ràng về thời hiệu khởi kiện và hạn chế phân chia di sản cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền và lợi ích của người thừa kế và gia đình của họ. Cần tuân thủ các quy định này để đảm bảo rằng mọi việc được thực hiện đúng theo quy định pháp luật và không gây ra bất kỳ tranh cãi hay khó khăn không cần thiết trong quá trình quản lý và phân chia di sản thừa kế.