timeline_post_file651e62277dafb-Điều-kiện-để-xóa-án-tích--17-.png

Giao dịch dân sự vô hiệu khi nào?

Giao dịch dân sự là gì?

Giao dịch dân sự là một loại giao dịch pháp lý giữa các cá nhân hoặc tổ chức không phải là các cơ quan chính phủ hoặc tổ chức thương mại. Loại giao dịch này thường liên quan đến các vấn đề cá nhân, gia đình, hoặc các thỏa thuận giữa các bên không liên quan đến kinh doanh hoặc chính trị.

Theo Bộ luật Dân sự 2015 quy định thì giao dịch dân sự là giao dịch hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự

Theo quy định tại Điều 117 của Bộ luật Dân sự năm 2015, để một giao dịch dân sự được xem là có hiệu lực, các yêu cầu sau đây phải được tuân theo:

Năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự phù hợp: Các chủ thể tham gia giao dịch dân sự phải đảm bảo họ có đủ năng lực pháp luật để tham gia vào giao dịch, và năng lực hành vi dân sự của họ phải phù hợp với loại giao dịch cụ thể đang được thực hiện.
Tự nguyện tham gia: Tất cả các bên tham gia giao dịch dân sự phải làm điều này hoàn toàn tự nguyện, không bị áp lực, đe dọa hoặc buộc ép bởi bên nào khác.
Mục đích và nội dung không vi phạm luật hoặc đạo đức xã hội: Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không được vi phạm bất kỳ quy định nào của luật pháp, và cũng không thể vi phạm đạo đức xã hội.
Thể hiện bằng lời nói, văn bản, hoặc hành vi cụ thể: Giao dịch dân sự có thể được thể hiện bằng cách sử dụng lời nói, viết văn bản, hoặc thông qua hành vi cụ thể của các bên tham gia.
Tuân thủ quy định về hình thức (nếu cần): Trong trường hợp pháp luật yêu cầu giao dịch phải tuân thủ một hình thức cụ thể (như việc có công chứng, chứng thực), thì giao dịch phải tuân thủ yêu cầu hình thức này để được xem là có hiệu lực.

Như vậy, khi các điều kiện liên quan đến chủ thể, tự nguyện tham gia, mục đích, và nội dung của giao dịch dân sự được đáp ứng đầy đủ và hình thức của giao dịch tuân theo quy định, thì giao dịch dân sự đó sẽ có hiệu lực. Các quy định này nhằm đảm bảo tính hợp pháp và công bằng trong các giao dịch dân sự và bảo vệ quyền và lợi ích của các bên tham gia.

Trường hợp giao dịch dân sự không có hiệu lực

Có một số trường hợp mà giao dịch dân sự sẽ trở thành vô hiệu theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, bao gồm:

Vi phạm luật hoặc đạo đức xã hội: giao dịch dân sự trở nên vô hiệu khi mục đích và nội dung của nó vi phạm quy định của luật hoặc trái đạo đức xã hội. Điều cấm của luật bao gồm những quy định không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi cụ thể.
Giao dịch dân sự giả tạo: Nếu các bên xác lập giao dịch dân sự một cách giả tạo để che giấu một giao dịch khác, giao dịch giả tạo sẽ bị vô hiệu. Tuy nhiên, giao dịch thật vẫn còn hiệu lực, trừ khi giao dịch đó cũng bị vô hiệu theo quy định của Bộ luật Dân sự hoặc luật khác có liên quan.
Người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, khó khăn trong nhận thức, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự: Giao dịch dân sự do những người này xác lập hoặc thực hiện có thể bị tuyên bố vô hiệu tại Tòa án theo yêu cầu của người đại diện của họ, trừ khi theo quy định của pháp luật giao dịch này phải do người đại diện của họ xác lập, thực hiện hoặc đồng ý.
Nhầm lẫn: Giao dịch dân sự có thể bị tuyên bố vô hiệu nếu có sự nhầm lẫn làm cho một bên hoặc cả hai bên không đạt được mục đích ban đầu của giao dịch. Tuy nhiên, nếu mục đích của giao dịch đã được hoàn thành hoặc có thể được khắc phục, thì giao dịch vẫn có thể được coi là hiệu lực.
Lừa dối, đe dọa, cưỡng ép: Nếu một bên tham gia giao dịch dân sự dưới sự lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép, giao dịch đó có thể bị tuyên bố vô hiệu.
Người không nhận thức và làm chủ hành vi của mình: Người có năng lực hành vi dân sự nhưng không nhận thức và làm chủ hành vi của mình khi xác lập giao dịch, có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đó là vô hiệu.
Không tuân thủ quy định về hình thức: Giao dịch dân sự vi phạm quy định về hình thức có thể bị tuyên bố vô hiệu, trừ khi có các trường hợp cụ thể được quy định.

Hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu

Giao dịch dân sự bị vô hiệu có thể mang theo các hậu quả nghiêm trọng, bao gồm những điểm sau đây:

- Không làm thay đổi quyền và nghĩa vụ dân sự: Giao dịch dân sự bị vô hiệu không tác động đến các quyền và nghĩa vụ dân sự của các bên, từ thời điểm giao dịch được thực hiện. Điều này đồng nghĩa với việc các bên không còn phải thực hiện các quyền và nghĩa vụ mà họ đã cam kết trong giao dịch.

- Khôi phục tình trạng ban đầu và hoàn trả: Trường hợp giao dịch dân sự trở thành vô hiệu, các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu và hoàn trả cho nhau mọi thứ đã nhận. Nếu việc hoàn trả bằng cách trả lại tài sản không khả thi, trị giá của tài sản đó sẽ được quy đổi ra tiền.

- Không phải hoàn trả hoa lợi và lợi tức: Trong trường hợp giao dịch dân sự bị vô hiệu do người tham gia không biết rằng đối tượng hoặc tài sản không tham gia vào giao dịch, những khoản hoa lợi và lợi tức thu được từ giao dịch đó không phải được hoàn trả lại. Điều này có nghĩa là người tham gia giao dịch không có trách nhiệm trả lại những lợi ích đã thu được.

- Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.

Như vậy, các hậu quả của việc giao dịch dân sự bị vô hiệu chủ yếu tập trung vào việc duy trì tình trạng ban đầu và bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia giao dịch.

Kết luận

Trong xã hội, giao dịch dân sự đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ và thỏa thuận giữa các cá nhân và tổ chức. Việc tuân thủ các quy định và điều kiện của giao dịch dân sự không chỉ là nhiệm vụ của các bên mà còn là một phần quan trọng của sự công bằng và minh bạch trong hệ thống pháp lý và xã hội.