Giải quyết tranh chấp di sản thừa kế không có di chúc giải quyết như thế nào?

Di sản thừa kế là gì?

Di sản thừa kế là tài sản, quyền lợi và nghĩa vụ của một người đã qua đời mà được chuyển giao cho người khác, thường là người thừa kế, theo quy định của luật pháp.

Di sản thừa kế bao gồm: tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong khối tài sản chung với người khác; quyển sử dụng đất là di sản thừa kế theo quy định của pháp luật dân sự và đất đai.

Di sản thừa kế còn bao gồm các quyền và nghĩa vụ tài sản của người chết để lại như: quyền đòi nợ, quyền đòi bồi thường thiệt hại; các quyền nhân thân gắn với tài sản như: quyền tác giả, quyền đối với các đối tượng sở hữu công nghiệp; các khoản nợ, các khoản bồi thường thiệt hại..

Phân chia di sản thừa kế khi không có di chúc?

Phân chia di sản thừa kế khi người chết không để lại di chúc được thực hiện theo quy định trong Bộ Luật Dân sự năm 2015. Theo điểm a khoản 1 Điều 650 của Bộ Luật Dân sự 2015, những trường hợp thừa kế theo pháp luật bao gồm:

Không có di chúc.
Di chúc không hợp pháp.
Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Theo đó, khi người để lại di sản chết không có di chúc thì phải chia thừa kế theo pháp luật. Bên cạnh đó, người thừa kế theo pháp luật được xác định theo thứ tự ưu tiên bao gồm (theo Điều 651 của cùng Bộ Luật Dân sự 2015):

Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Trong trường hợp không còn ai ở hàng thừa kế trước (ví dụ: cha mẹ chết, vợ/chồng chết) hoặc họ bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản, thì những người ở hàng thừa kế sau sẽ được hưởng thừa kế.

Khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế:

Bước 1: Xác định vấn đề tranh chấp thừa kế cần khởi kiện Khi quyết định khởi kiện về tranh chấp thừa kế, việc đầu tiên là phải rõ ràng về những vấn đề cụ thể mà bạn muốn Tòa án xem xét và giải quyết. Điều này bao gồm:

Xác định rõ tài sản hoặc di sản mà bạn muốn chia sẻ và cách bạn muốn phân chia nó.
Quyết định xem bạn có quyền thừa kế đối với tài sản đó hay không và nếu có, thì bạn muốn bắt đầu thừa kế từ khi nào.

Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế đến Tòa án Để Tòa án xem xét và giải quyết tranh chấp thừa kế, bạn hoặc người được ủy quyền cần tự mình thực hiện thủ tục nộp hồ sơ khởi kiện và nhận các thông báo và công văn từ Tòa án.

Bước 3: Đóng án phí tại Chi cục thi hành án dân sự Sau khi Tòa án nhận hồ sơ, bạn sẽ nhận thông báo đóng tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm. Trong vòng 07 ngày kể từ ngày thông báo, bạn cần thực hiện việc đóng tạm ứng án phí theo nội dung được quy định. Sau khi đã nộp đủ án phí, bạn cần gửi biên lai gốc cho Tòa án.

Bước 4: Yêu cầu thi hành án bản án giải quyết tranh chấp di sản thừa kế Sau khi Tòa án đã giải quyết tranh chấp thừa kế thông qua bản án có hiệu lực, người có quyền lợi sẽ có quyền yêu cầu thi hành bản án. Để làm điều này, họ cần nộp đơn yêu cầu thi hành án tới chi cục thi hành án dân sự để bản án được thi hành.

Kết luận:

Việc giải quyết tranh chấp di sản thừa kế không có di chúc là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết về quy định luật pháp và tuân thủ các quy trình pháp lý. Điều quan trọng là phải xác định rõ về tài sản, quyền lợi, và thứ tự ưu tiên của người thừa kế theo pháp luật để đảm bảo rằng quá trình phân chia di sản diễn ra công bằng và hợp lý. Việc thực hiện đúng các bước khởi kiện tranh chấp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được kết quả hợp lý và tạo sự công bằng cho tất cả các bên liên quan.