Doanh nghiệp muốn sử dụng người lao động làm thêm giờ phải đáp ứng điều kiện gì?
Trong thời đại kinh tế hiện đại, việc làm thêm giờ trở nên phổ biến và thậm chí là cần thiết trong một số trường hợp. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cần tuân thủ một số điều kiện và quy định của pháp luật khi sử dụng người lao động làm thêm giờ.
1. Khái niệm về làm thêm giờ được hiểu như thế nào?
Theo Điều 107, làm thêm giờ được hiểu là khoảng thời gian người lao động thực hiện công việc ngoài giờ làm việc thông thường, và phụ thuộc vào các quy định pháp lý, thỏa thuận lao động hoặc nội quy lao động tại nơi làm việc.
Làm thêm giờ được hiểu là việc người lao động làm việc ngoài giờ làm việc chính thức theo quy định hoặc hợp đồng lao động. Mục đích của việc làm thêm giờ thường nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp khi có tình huống đột xuất hoặc gia tăng công việc.
2, Doanh nghiệp muốn sử dụng người lao động làm thêm giờ phải đáp ứng điều kiện gì?
Theo khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
"Điều 107. Làm thêm giờ
1. Thời gian làm thêm giờ là khoảng thời gian làm việc ngoài thời giờ làm việc bình thường theo quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.
2. Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau đây:
a) Phải được sự đồng ý của người lao động;
b) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 01 ngày; trường hợp áp dụng quy định thời giờ làm việc bình thường theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 01 ngày; không quá 40 giờ trong 01 tháng;
c) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 200 giờ trong 01 năm, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này.
…"
Theo đó Doanh nghiệp muốn sử dụng người lao động làm thêm giờ phải đáp ứng điều kiện:
Đồng ý từ người lao động: Trước hết, người lao động cần phải đồng ý với việc làm thêm giờ. Mọi yêu cầu làm thêm giờ mà không có sự đồng ý của người lao động sẽ vi phạm quy định của luật.
Giới hạn thời gian làm thêm: Thời gian làm thêm giờ không được vượt quá 50% so với thời giờ làm việc thông thường trong một ngày. Trong trường hợp thời gian làm việc thông thường được xác định theo tuần, tổng số giờ làm cộng với số giờ làm thêm không được quá 12 giờ trong một ngày và không quá 40 giờ trong một tháng.
Hạn mức làm thêm trong một năm: Tổng số giờ làm thêm trong một năm không được vượt quá 200 giờ. Tuy nhiên, có một số trường hợp đặc biệt được nêu ra tại khoản 3 của Điều này, và trong những trường hợp đó, số giờ làm thêm có thể được điều chỉnh.
Như vậy, những quy định về làm thêm giờ đều phải đảm bảo lợi ích cho người lao động, tránh tình trạng lạm dụng quyền lợi và tạo điều kiện thuận lợi để người lao động có thể cân đối được giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
3. Tiền Lương Làm Thêm Giờ Của Người Lao Động Được Tính Thế Nào?
Theo quy định tại Điều 98 Bộ luật Lao động 2019 về tiền lương làm thêm giờ:
"Tiền lương làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm
1. Người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:
a) Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%;
b) Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%;
c) Vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.
2. Người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.
3. Người lao động làm thêm giờ vào ban đêm thì ngoài việc trả lương theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, người lao động còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc bình thường hoặc của ngày nghỉ hằng tuần hoặc của ngày nghỉ lễ, tết.
4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này."
Dựa vào quy định trên tiền lương làm thêm giờ của người lao động được tính như sau:
Lương cho việc làm thêm giờ:
- Vào ngày thường: Người lao động được trả lương ít nhất bằng 150% so với lương tiêu chuẩn của mình theo công việc đang làm.
- Vào ngày nghỉ hàng tuần: Lương làm thêm giờ sẽ ít nhất là 200% so với lương tiêu chuẩn.
- Vào ngày nghỉ lễ, tết và các ngày nghỉ khác có hưởng lương: Lương làm thêm giờ sẽ ít nhất là 300% so với lương tiêu chuẩn, không kể lương mà người lao động nhận được trong các ngày nghỉ lễ, tết hay ngày nghỉ có hưởng lương.
Lương cho việc làm vào ban đêm: Nếu người lao động làm việc vào thời gian ban đêm, họ sẽ nhận được thêm ít nhất 30% so với lương tiêu chuẩn của mình cho ngày làm việc bình thường.
Lương cho việc làm thêm giờ vào ban đêm: Nếu người lao động làm thêm giờ trong khoảng thời gian ban đêm, họ sẽ được hưởng lương theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 trên và cộng thêm 20% lương tiêu chuẩn của mình dựa trên công việc làm vào ban ngày trong ngày làm việc bình thường, hoặc ngày nghỉ hàng tuần, hoặc ngày nghỉ lễ, tết.
Ví dụ: Hãy giả sử một người lao động tên là Bình có mức lương 100.000 VND/giờ. Trong một tháng, Bình đã:
- Làm thêm 5 giờ vào các ngày thường.
- Làm thêm 3 giờ vào ngày nghỉ hàng tuần.
- Làm thêm 2 giờ vào ban đêm trong một ngày thường.
- Làm thêm 2 giờ vào ban đêm trong một ngày nghỉ.
Tính toán:
Làm thêm giờ vào ngày thường:
- Lương làm thêm giờ = 100.000 VND x 150% = 150.000 VND/giờ
- Tổng tiền cho 5 giờ làm thêm = 150.000 VND x 5 = 750.000 VND
Làm thêm giờ vào ngày nghỉ hàng tuần:
- Lương làm thêm giờ = 100.000 VND x 200% = 200.000 VND/giờ
- Tổng tiền cho 3 giờ làm thêm = 200.000 VND x 3 = 600.000 VND
Làm thêm giờ vào ban đêm (ngày thường):
- Lương làm thêm giờ = 100.000 VND x 150% = 150.000 VND/giờ
- Lương làm ban đêm thêm = 100.000 VND x 30% = 30.000 VND/giờ
- Lương làm thêm giờ vào ban đêm = 150.000 VND + 30.000 VND + 20% x 100.000 VND = 200.000 VND/giờ
- Tổng tiền cho 2 giờ làm thêm vào ban đêm = 200.000 VND x 2 = 400.000 VND
Làm thêm giờ vào ban đêm (ngày nghỉ):
- Lương làm thêm giờ = 100.000 VND x 200% = 200.000 VND/giờ
- Lương làm ban đêm thêm = 100.000 VND x 30% = 30.000 VND/giờ
- Lương làm thêm giờ vào ban đêm = 200.000 VND + 30.000 VND + 20% x 100.000 VND = 250.000 VND/giờ
- Tổng tiền cho 2 giờ làm thêm vào ban đêm = 250.000 VND x 2 = 500.000 VND
Tổng tiền Bình nhận được từ việc làm thêm giờ:
- 750.000 VND (ngày thường) + 600.000 VND (ngày nghỉ) + 400.000 VND (ban đêm ngày thường) + 500.000 VND (ban đêm ngày nghỉ) = 2.250.000 VND.
Như vậy, trong tháng đó, Bình sẽ nhận được tổng cộng 2.250.000 VND từ việc làm thêm giờ.
Kết luận:
Việc sử dụng người lao động làm thêm giờ không chỉ tăng hiệu quả lao động cho doanh nghiệp mà còn giúp người lao động tăng thu nhập. Tuy nhiên, quá trình này phải tuân thủ chặt chẽ theo quy định của Bộ luật Lao động 2019 để đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên. Đặc biệt, việc trả lương cho người lao động làm thêm giờ cần được tính toán cẩn thận và chính xác, dựa trên các tiêu chí đã được nêu rõ.
Đối với việc làm thêm vào các ngày lễ, như ngày Quốc Khánh 2/9, doanh nghiệp cần lưu ý rằng việc này có thể tăng chi phí do mức lương làm thêm cao hơn nhiều. Bạn có thể tham khảo thêm thông tin chi tiết về việc Doanh nghiệp có quyền bắt lao động làm việc trong ngày lễ Quốc Khánh 2/9 không?.
Để hiểu rõ hơn về các thủ tục pháp luật liên quan, truy cập trang Thủ tục pháp luật để có cái nhìn tổng quan và cập nhật.