Những trường hợp hưởng thừa kế theo pháp luật
Quy định pháp luật về việc hưởng thừa kế theo pháp luật là quá trình dịch chuyển tài sản và quyền lợi theo trình tự và điều kiện do pháp luật quy định. Điều này giúp xác định rõ ràng quyền lợi và trách nhiệm của từng người thừa kế, tạo nên sự minh bạch và công bằng trong việc thừa kế tài sản theo quy định pháp luật.
1. Thừa kế theo pháp luật là gì?
Căn cứ theo Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.”
Như vậy, thừa kế theo pháp luật là quá trình dịch chuyển tài sản và quyền lợi của người đã mất theo các quy định và hướng dẫn cụ thể trong luật pháp về việc xác định người thừa kế, điều kiện, và quy trình diễn ra thừa kế. Điều này đảm bảo sự công bằng, minh bạch và tuân thủ theo quy định pháp luật.
2. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
Căn cứ theo quy định tại Điều 650 Bộ Luật dân sự 2015, quy định về Những trường hợp thừa kế theo pháp luật thì những trường hợp sau sẽ được hưởng thừa kế theo pháp luật xác định rõ ràng những tình huống mà việc thừa kế theo quy định pháp luật được áp dụng:
- Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
+ Không có di chúc;
+ Di chúc không hợp pháp;
+ Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
+ Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
- Thừa kế theo pháp luật áp dụng đối với các phần di sản sau đây:
+ Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
+ Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
+ Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Việc quy định những trường hợp cụ thể mà thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong Điều 650 Bộ Luật Dân sự 2015 làm rõ ràng và cung cấp hướng dẫn cụ thể về việc thừa kế tài sản. Điều này giúp xác định rõ ràng quyền lợi, trách nhiệm và các tình huống cụ thể mà luật pháp quy định để đảm bảo sự minh bạch, công bằng trong việc thừa kế theo quy định của pháp luật.
3. Hàng thừa kế theo pháp luật được quy định như thế nào?
Hàng thừa kế theo pháp luật được quy định nhằm thiết lập một hệ thống thứ tự ưu tiên để phân chia di sản của người qua đời cho những người thừa kế theo quy định của pháp luật. Điều này bao gồm việc xác định hàng thừa kế thứ nhất, thứ hai và thứ ba, mỗi hàng thừa kế có mức độ ưu tiên và quyền lợi khác nhau. Quy định về hàng thừa kế cũng bao gồm điều kiện và quy trình cụ thể mà pháp luật quy định để xác định xem ai là người được ưu tiên thừa kế và theo thứ tự như thế nào.
Theo Điều 651 của Bộ luật Dân sự 2015, các hàng thừa kế được xác định cụ thể như sau:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
- Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Kết luận
Quy định về hàng thừa kế theo pháp luật giúp xác định một cách cụ thể và công bằng những người nào sẽ được ưu tiên thừa kế tài sản của người đã mất, dựa trên mối quan hệ họ có với người kế thừa và theo trình tự ưu tiên được xác định trước.