CHỨNG KHOÁN LÀ GÌ?

Chứng Khoán: Khái Niệm và Loại Hình

Căn cứ theo khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 quy định chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại chứng khoán sau đây:

- Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;

- Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;

- Chứng khoán phái sinh;

- Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.

Chứng khoán là các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền tham gia vào tài sản của một công ty hoặc tổ chức. Chúng được phát hành bởi các công ty, tổ chức tài chính hoặc chính phủ để huy động vốn từ công chúng. Chứng khoán thường được giao dịch trên thị trường chứng khoán, nơi mua bán chúng giữa các nhà đầu tư.

Có hai loại chứng khoán chính:

Chứng Khoán Công Ty (Stocks): Còn được gọi là cổ phiếu, đại diện cho một phần sở hữu của một công ty. Những người nắm giữ cổ phiếu có quyền tham gia vào quản trị và chia sẻ lợi nhuận của công ty.

Chứng Khoán Trái Phiếu (Bonds): Trái phiếu là hợp đồng cho vay tiền từ người mua trái phiếu cho người phát hành trái phiếu (thường là công ty hoặc chính phủ). Trong thời gian đáo hạn, người mua trái phiếu sẽ nhận lại số tiền vốn đã cho vay cùng với lãi suất đã thỏa thuận.

Các Hoạt Động Liên Quan Đến Chứng Khoán:

Niêm Yết Chứng Khoán: Các công ty có thể niêm yết cổ phiếu của mình trên sàn giao dịch chứng khoán. Việc này cho phép cổ phiếu được mua bán công khai và minh bạch trên thị trường.

Giao Dịch Chứng Khoán: Giao dịch chứng khoán là quá trình mua bán chứng khoán trên sàn giao dịch. Người đầu tư mua chứng khoán với hy vọng sẽ có lợi nhuận từ sự biến động giá của chúng.

Phát Hành Trái Phiếu: Các công ty hoặc chính phủ phát hành trái phiếu để huy động vốn từ nhà đầu tư. Người mua trái phiếu sẽ nhận lãi suất và được hoàn trả vốn sau một thời gian nhất định.

Quản Lý Rủi Ro Chứng Khoán: Người đầu tư thường thực hiện quản lý rủi ro bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư, theo dõi thị trường và thông tin tài chính để đưa ra quyết định đúng lúc.

Các loại cổ phiếu theo Luật Chứng khoán

2.1. Cổ phiếu
Cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành. Cổ phiếu phải bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây:

- Tên, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính của công ty;

- Số lượng cổ phần và loại cổ phần;

- Mệnh giá mỗi cổ phần và tổng mệnh giá số cổ phần ghi trên cổ phiếu;

- Họ, tên, địa chỉ liên lạc, quốc tịch, số giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với cổ đông là cá nhân;

Tên, mã số doanh nghiệp hoặc số giấy tờ pháp lý của tổ chức, địa chỉ trụ sở chính đối với cổ đông là tổ chức;

- Chữ ký của người đại diện theo pháp luật của công ty;

- Số đăng ký tại sổ đăng ký cổ đông của công ty và ngày phát hành cổ phiếu;

- Nội dung khác theo quy định tại các điều 116, 117 và 118 Luật Doanh nghiệp 2020 đối với cổ phiếu của cổ phần ưu đãi.

(Khoản 2 Điều 2 Luật Chứng khoán 2019; Khoản 1 Điều 121 Luật Doanh nghiệp 2020)

2.2. Trái phiếu
Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.

(Khoản 3 Điều 2 Luật Chứng khoán 2019)

2.3. Chứng chỉ quỹ
Chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đầu tư chứng khoán.

(Khoản 4 Điều 2 Luật Chứng khoán 2019)

2.4. Chứng quyền
Chứng quyền là loại chứng khoán được phát hành cùng với việc phát hành trái phiếu hoặc cổ phiếu ưu đãi, cho phép người sở hữu chứng quyền được quyền mua một số cổ phiếu phổ thông nhất định theo mức giá đã được xác định trước trong khoảng thời gian xác định.

(Khoản 5 Điều 2 Luật Chứng khoán 2019)

2.5. Chứng quyền có bảo đảm
Chứng quyền có đảm bảo là loại chứng khoán có tài sản bảo đảm do công ty chứng khoán phát hành, cho phép người sở hữu được quyền mua (chứng quyền mua) hoặc được quyền bán (chứng quyền bán) chứng khoán cơ sở với tổ chức phát hành chứng quyền có bảo đảm đó theo mức giá đã được xác định trước, tại một thời điểm hoặc trước một thời điểm đã được ấn định hoặc nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá thực hiện và giá chứng khoán cơ sở tại thời điểm thực hiện.

(Khoản 6 Điều 2 Luật Chứng khoán 2019)

2.6. Quyền mua cổ phần
Quyền mua cổ phần là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành nhằm mang lại cho cổ đông hiện hữu quyền được mua cổ phần mới theo điều kiện đã được xác định.

(Khoản 7 Điều 2 Luật Chứng khoán 2019)

2.7. Chứng chỉ lưu ký
Chứng chỉ lưu ký là loại chứng khoán được phát hành trên cơ sở chứng khoán của tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.

(Khoản 8 Điều 2 Luật Chứng khoán 2019)

2.8. Chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng, bao gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, trong đó xác nhận quyền, nghĩa vụ của các bên đối với việc thanh toán tiền, chuyển giao số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định trong khoảng thời gian hoặc vào ngày đã xác định trong tương lai.

(Khoản 9 Điều 2 Luật Chứng khoán 2019)

3. Hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán

3.1. Hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán là gì?
Hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán bao gồm hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán, công bố thông tin, quản trị công ty đại chúng và các hoạt động khác được quy định tại Luật Chứng khoán 2019.

3.2. Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán
Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán được quy định tại Điều 5 Luật Chứng khoán 2019 như sau:

- Tôn trọng quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ về chứng khoán của tổ chức, cá nhân.

- Công bằng, công khai, minh bạch.

- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

- Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.

Chứng khoán có vai trò quan trọng trong việc kích thích sự phát triển kinh tế và tạo điều kiện đầu tư cho các cá nhân và tổ chức. Để hiểu rõ hơn về các quy định và thủ tục liên quan đến chứng khoán, bạn có thể tham khảo Thủ Tục Pháp Luật (TTPL) để cung cấp kiến thức thực tiễn và đầy đủ hơn về lĩnh vực này.